Regionlar Danışır

Azərbaycanda müasir nəsr janrının banisi

38
[zoomsounds_player source="http://gsr.fm/wp-content/uploads/2013/12/qebele_ismayil_qurtqasinli.mp3" config="gsr" playerid="" waveformbg="" waveformprog="" thumb="" autoplay="off" cue="on" enable_likes="off" enable_views="off" enable_rates="off" playfrom=""]

İsmayıl bəy Qutqaşınlı 27 yanvar 1806-cı ildə Qurban bayramında, keçmiş Qutaşın mahalında indiki Qəbələdə anadan olur. Adı da bu bayrama görə verilir.

Atası Nəsrullah Sultan Qutqaşın mahalının son sultanı olur, Azərbaycan Rusiya tərəfindən işğal edildikdən sonra həmin mahalın başçısı təyin edilir. Həmin dövrdə keçmiş xan və bəyləri daima itaətdə saxlamaq üçün çar Rusiyası onların uşaqlarını çar ordusunda zabit kimi əsir saxlayır. Belə təklif Nəsrullah sultana da gəlir. O da oğlanlarından ən cılızını, balaca İsmayılı çar hökumətinə verir.

O, 1822-ci ildə rus ordusunda xidmətə başlayır.1822-ci ildə bu məktəbi bitirib, Əlahiddə Qafqaz Korpusu tərkibindəki Gürcüstan qrenadyor alayında sıravi əsgər kimi hərbi xidmətə başlayır.

İsmayıl bəy Rusiya-İran və Rusiya-Türkiyə müharibələrdən iştirak edir, Müharibələr qurtardıqdan sonra o, hərbi xidmətini davam etdirir, vəzifəsi ilə əlaqədar bir müddət Varşavada yaşayır.1841-ci ildə İ.Qutqaşınlı istefaya çıxır və vətənə qayıdaraq, Qutqaşın və Şamaxıda yaşayıb, dərs deyir.Rus ordusunda 25 illik xidmətdən sonra İsmayıl bəy 1847-ci ildən Şamaxıda “Bəy kommissiyası”nda işləmişdir.

İ.Qutqaşınlı 1852 və 1967-ci ildə Məkkəyə-Həcc ziyarətinə gedir. Bu səyahəti ilə əlaqədar çap olunmuş “Səfərnamə” adlı yol qeydlərini yazır. qayıdandan sonra Şamaxıda və Qutqaşında yaşayır. O, 1869-cu (bəzi mənbələrdə 1861-ci) ildə Ağdaş mahalında karvansarada yemək yeyərkən tərəfindən suyuna zəhər qatılmaqla həyat yoldaşı Tutu xanım Bikə ilə birgə həyatına son qoyulmuşdur. İsmayıl bəy Qutqaşınlı Tutu xanım Bikə ilə birgə Qəbələdəki Soltanbaba qəbiristanlığında dəfn edilmişdir.

İsmayıl bəy Qutqaşınlı Azərbaycan ədəbiyyatına müasir nəsr, hekayə janrını gətirən yazıçıdır. Qutqaşınlı yaradıcılığının şah əsəri “Rəşid bəy və Səadət xanım” əsəridir. Bu əsərdə iki zadəgan ailəyə məxsus olan gənclərin məhəbbətindən bəhs edilir. Bundan başqa bəzi mənbələrə görə Qutqaşınlının “Tutu” adlı əsəri də olmuşdur. Ancaq bu əsər itirilmiş və günümüzə gəlib çatmamışdır.

Qəbələ şəhərinin mərkəzi küçələrindən birinə İsamyıl bəy Qutqaşınlının adı verilir. Eyni zamanda Qəbələdə ədibin heykəli ucaldılmış, xatirə-ev muzeyi yaradılmışdır. Bakının Yasamal rayonundakı mərkəzi küçələrindən birinə də Qutqaşınlının adı verilmişdir.

 

Öncəki xəbərNövbəti xəbər

38 şərh

  2. Good day! I know this is kinda off topic however ,
    I’d figured I’d ask. Would you be interested in trading links or
    maybe guest writing a blog article or vice-versa?
    My website addresses a lot of the same topics as yours and I feel we could greatly benefit from each other.
    If you’re interested feel free to send me an e-mail.
    I look forward to hearing from you! Terrific blog by the way!

  4. Do you mind if I quote a few of your posts as long
    as I provide credit and sources back to your website?
    My blog site is in the very same area of interest as yours and
    my visitors would definitely benefit from some of the information you provide here.
    Please let me know if this alright with you.
    Thanks a lot!

  9. Wow that was unusual. I just wrote an incredibly long comment but after I clicked submit my
    comment didn’t show up. Grrrr… well I’m not writing all that over again. Anyhow, just wanted
    to say superb blog!

  13. Woah! I’m really digging the template/theme of this site.
    It’s simple, yet effective. A lot of times it’s very difficult
    to get that “perfect balance” between usability and visual appearance.
    I must say that you’ve done a great job with this. Also, the blog loads extremely fast for me on Safari.
    Excellent Blog!

  14. Hello there, I found your site via Google even as looking for a
    comparable matter, your site got here up, it looks great.
    I’ve bookmarked it in my google bookmarks.
    Hi there, just changed into alert to your weblog thru Google, and located that it’s
    really informative. I’m gonna watch out for brussels.
    I’ll appreciate in case you continue this in future.
    Lots of other people will probably be benefited out of your writing.

    Cheers!

  37. Drug And Alcohol Rehab Centers Near Me http://aaa-rehab.com Drug Rehab http://aaa-rehab.com Drug And Alcohol Inpatient Treatment Centers
    http://aaa-rehab.com

Bir cavab yazın

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir.