Danışma və eşitmə məhdudiyyətli insanların özlərini ifadə etmək üçün istifadə etdiyi dil işarət dili adlanır.
Bir il yarımdır işarət dilini öyrənən təlimçi Nuranə Abiyeva GSR.fm-ə bu haqda danışır. O qeyd edir ki, əvvəlcə Azərbaycan dilində vəsait tapmadığından türk dilində videolara baxaraq öyrənib, lakin Azərbaycan dilinin jestikası ilə türk dili çox fərqləndiyi üçün müəllimlərin və işarət dilini bilənlərin köməyi ilə o, Azərbaycan dilinin jestikasını da öyrənib. Hazırda sosial şəbəkədə açdığı səhifədə yerli mahnıları işarət dili ilə izah edir.
O, həmçinin vurğulayır ki, Azərbaycan dilinin jestikası tam üst-üstə düşməsə də, rus dilindən qaynaqlanır:
“Bizim dilin əskikliyi odur ki, bir sözün bir neçə mənası var. Loru dildə desək, ailə içi jestika ilə elmi jestika fərqlənir. Məsələn, mən kitabdan bunu öyrənirəm, gedib hər hansı bir uşaqla söhbət edəndə o evində öyrəndiyinə görə fərqli danışır. Uşaq məktəbə gedənə qədər hər halda o evin içində danışmalıdır. Beləliklə, valideynləri özlərinin aralarında müəyyən etdikləri hərəkətlərlə, işarələrlə onu öyrədirlər. Artıq uşaq məktəbə gedəndə dəqiq öyrənir, ana-atasına da öyrədə də bilir. Yaxud da evdə onlarla ayrı cür, çöldə öyrəndiyi kimi istifadə edir. Ona görə də müəyyən etmək olmur ki, tam olaraq Azərbaycanda bu qədər işarə var. Bizdə elədir ki, çox sözün hərəkəti yoxdur. Məsələn, deyək ki, elmi bir söz var, istiqlaliyyət. O sözü bizdə çox adam bilmir. Onu hərflərlə başa salırsan ki, azadlıq, ayrılmaq, rahatlıq”.
Nuranə xanım bildirir ki, bu dili öyrənməyə başlayanda tək olsa da, indi ona dəstək olanlar, yardım edənlər çoxdur:
“Əvvəllər ətrafımda eşitmə və danışma əngəlli insanlar yox idi. İndi ətrafımda çoxdu. Hətta ən yaxın dostum eşitmə və danışma əngəllidir. Ondan aldığım enerji, onunla gəzəndə etdiyim söhbət, ondan aldığım fikirlər, öyrəndiklərim mənim üçün bu günə qədər öyrəndiklərimdən daha da üstündür. Çünki onlar çox maraqlı, pozitiv insanlardır. Onlar məni tanımasa da, mən onlara tərəf gedirəm”.
Nuranə xanım onu da qeyd edir ki, işarət dilini öyrənməyə başlayandan heç bir layihədən kənar qalmamağa çalışır. Hətta özü də bu istiqamətdə müxtəlif layihələr həyata keçirir:
“Onları cəmiyyətə qazandırmalıyıq. Eşitməsi və danışması olmayan insanlarda eşitməsi və danışması olan insanlardan daha artıq həm pozitiv enerji, həm də ki, qabiliyyət var. Onları ortaya çıxarmaq lazımdır. Hədəflərim də bu istiqamətdə, zəncirvari formadadır. Demirəm ki, bütün Azərbaycanın bundan xəbəri olacaq, amma çoxu olacaq, çoxu da bilməyənə yavaş-yavaş ötürəcək”.
Müsahibimiz bildirir ki, işarət dilini öyrənməyin konkret müddəti yoxdur və bir ildən çoxdur bu sahəylə məşğul olmasına baxmayaraq indiyə qədər də qarşısına tanış olmayan sözlər çıxır. Sonda isə işarət dili bağlı gələcək arzularını dilə gətirir:
“İşarət dili maraqlıdır. Onu öyrənmək də, ondan istifadə etmək də maraqlıdır. Həqiqətən də vaxt gələcək ki, CV-lərdə ingilis,rus dili yerində işarət dili də tələb ediləcək. Çünki mənə yazılan sözlərdən sonra mənim ümidim hər gün artır”.
Qeyd edək ki, Bakı şəhərində Sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlar üçün 2 N-li və 3 N-li Respublika xüsusi internat məktəbləri fəaliyyət göstərir. Bu məktəblərdə ümumilikdə 790 şagird təhsil alır.
Hazırladı: Kəmalə Rövşən
I simply want to say I am just newbie to blogs and certainly loved your web-site. Very likely I’m planning to bookmark your site . You surely come with wonderful writings. Many thanks for revealing your webpage.
Fascinating blog! Is your theme custom made or did you download it from somewhere? A theme like yours with a few simple tweeks would really make my blog shine. Please let me know where you got your design. Thanks a lot
I reckon something truly special in this internet site.
Absolutely indited subject matter, regards for information. “Life is God’s novel. Let him write it.” by Isaac Bashevis Singer.
Your style is so unique compared to other people I’ve read stuff from. I appreciate you for posting when you’ve got the opportunity, Guess I’ll just book mark this page.
Oh my goodness! an incredible article dude. Thank you Nevertheless I am experiencing problem with ur rss . Don’t know why Unable to subscribe to it. Is there anyone getting an identical rss downside? Anyone who is aware of kindly respond. Thnkx
After looking over a few of the blog posts on your blog, I really like your technique of blogging. I added it to my bookmark site list and will be checking back in the near future. Please visit my web site as well and let me know what you think.
I absolutely love your blog and find many of your post’s to be just what I’m looking for. Would you offer guest writers to write content in your case? I wouldn’t mind producing a post or elaborating on a few of the subjects you write with regards to here. Again, awesome website!
I was curious if you ever considered changing the layout of your blog? Its very well written; I love what youve got to say. But maybe you could a little more in the way of content so people could connect with it better. Youve got an awful lot of text for only having one or 2 pictures. Maybe you could space it out better?
Howdy! I just would like to give you a huge thumbs up for the great information you’ve got right here on this post. I am returning to your site for more soon.
Hi, I do believe this is an excellent web site. I stumbledupon it 😉 I will come back yet again since i have book marked it. Money and freedom is the greatest way to change, may you be rich and continue to help other people.
You are a very intelligent person!
Nice post. I learn something new and challenging on websites I stumbleupon everyday. It will always be interesting to read through content from other authors and use something from their sites.
I do agree with all the ideas you have presented in your post. They’re very convincing and will definitely work. Still, the posts are too short for newbies. Could you please extend them a little from next time? Thanks for the post.
Thank you for another fantastic article. Where else could anybody get that kind of information in such an ideal way of writing? I’ve a presentation next week, and I am on the look for such information.
Hi there, just became aware of your blog thru Google, and found that it’s really informative. I am gonna be careful for brussels. I’ll appreciate if you happen to continue this in future. Lots of people will be benefited out of your writing. Cheers!
Saved as a favorite, I really like your site!