Deməli, bir çox qonaqlar Şəkiyə gələndə Qala Kompleksini, Karvansarayı və başqa yerləri ziyarət edir. Amma az insan var ki, Axundzadənin ev muzeyini axtarır. Məncə,  hər bir qonaq gəlib ziyarət etməlidir bu muzeyi. Ən azından insan özündə bir motivasiya tapır. Belə bir balaca 2 otaqlı evdən Axundzadə kimi dahi çıxır. Ev özü canlı tarixdir. XVIII əsr tikilisidir. Həm də deyim ki, evin gözəl mənzərəsi var. Ön tərəfdən 1 mərtəbəli evdir,  arxadan baxanda isə iki mərtəbəli evdir. Məncə,  gəlib özünüz görməlisiniz. Sadəcə olaraq o evdəki auranı özünüz hiss etməlisiz.

Mirzə Fətəli Axundov 1812-ci ildə Nuxa şəhərində anadan olub. Atası Mirzə Məhəmmədtağı və anası Nanə xanım 1814-cü ildə Təbriz yaxınlığındakı Xamnə qəsəbəsinə köçüblər. O, 13 yaşınadək ailəsi ilə birlikdə Cənubi Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində yaşayıb. 1825-ci ildə anası ilə Şəkiyə qayıdıb. Fətəlinin ruhani olmasını istəyən anasının əmisi Axund Hacı Ələsgər 1832-ci ildə onu Gəncəyə aparır. Gənc Fətəli burada məntiq və fiqh elmlərini, habelə dahi Azərbaycan şair və filosofu Mirzə Şəfi Vazehdən xəttatlıq sənətini öyrənib. Lakin Mirzə Şəfinin gənc Fətəliyə təsiri bununla bitmir. Bu göruş Mirzə Fətəlinin həyat və yaradıcılığına, ümumiyyətlə, onun bir mütəfəkkir kimi formalaşmasına ciddi təsir göstərir.

Dövrünün müasir elmləri ilə maraqlanan Fətəli 1833-cü ildə Şəkidə açılmış rus məktəbinə daxil olur və bir il burada təhsil alır. 1834-cü ildə o, Tiflisə gedib, Qafqaz canişininin baş dəftərxanasında mülki işlər sahəsində Şərq dilləri mütərcimi təyin olunub və ömrünün sonuna qədər bu vəzifədə çalışıb. 1873-cü ildə ona polkovnik hərbi rütbəsi verilib.

1851-ci ildə Rus Coğrafiya Cəmiyyəti Qafqaz şöbəsinə üzv seçilən Axundov sonralar Qafqaz Arxeoqrafiya Komissiyasında tədqiqat işlərinə cəlb olunur. O, “Əkinçi” qəzetinin nəşrinə böyük əhəmiyyət verib, onun səhifələrində “Vəkili Milləti-Naməlum” imzası ilə məqalələr dərc etdirib.

Mirzə Fətəli Axundovun qızı Nisə xanım Xanbaba xanın həyat yoldaşı olub.

Mirzə Fətəli Axundov 1878-ci ildə Tiflisdə vəfat edib və Tbilisi botanika bağında yerləşən müsəlman məzarlığında dəfn olunub.

[maxgallery id=”125908″]

Hazırladı: Polad Rəsulzadə